Gluten ve glutensiz gıdaları bu sıralar çokca duymaktayız.Bazı kaynaklar glutenin ,çölyak hastaları dışında herkes için güvenilir olduğunu iddia ederken, diğer taraftan bazı sağlık uzmanları glutenin tüm insanlar için zararlı olduğuna belirtiyorlar.Yazımızda glutenin ne olduğunu ve sağlığımıza nasıl etkileri olduğunu ve nasıl teşhiş edildiğini bulabilirsiniz.
İstatistiklere göre çölyak hastalarının dışında glutensiz ürünlerle beslenen kişilerin sayısı geçmiş yıllara nazaran 3 kat daha arttığı yönündedir.
GLUTEN NEDİR?
Gluten ; arpa, çavdar, buğday gibi tahıllarda bulunan protein grubudur. Gluten hamur yapımı sırasında hamurun yapısını oluşturuan proteindir. Gluten olmadan ekmek kabarmaz, hamur şekil almaz ve mayalanmaz.
Glutenin içinde iki ana protein vardır.Bunlar; glutenin ve gliadin'dir.Bu ikisi suyla karıştığı zaman gluten olarak bilinen sakız gibi sert ve esnek bir maddeye dönüşür.Hamur suyla karıştırılığında , yoğurulduğunda bu iki protein suyu tutarak birbirine bağlanır. Bu da hamurun şekil alması ve kabarmasını sağlar.
NEDEN BAZILARIMIZ İÇİN GLUTEN ZARARLIDIR?
Çoğu kişi gluteni tolere edebilirken, bazıları için gluten ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır.
Bunlar çölyak hastalığı, gluten hassasiyeti, buğday alerjisi ve diğer bazı hastalıklardır.
Gluten alerjisi belirtileri nelerdir?
- - İshal
- - Kabızlık
- - Karın ağrısı
- - Aşırı gaz
- - Demir eksikliği anemisi
- - Kronik yorgunluk
- - Halsizlik
- - Kilo kaybı
- - Kemik ağrısı
- - Kolay kemik kırıkları
- - Deride karıncalanma ve uyuşma hissi
- - Yanma
- - Kaşınma
- - Deride renk değişikliği
- - Ödem
- - Baş ağrısı
- - Solgunluk
- - Anksiyete ve duyarlılık
- - Konsantrasyon güçlüğü
GLUTEN TOLERANSININ OLUP OLMADIĞINI NASIL ANLARSINIZ?
Bunu belirlemenin iki yolu vardır.
1.KAN TESTİ: Kendinizin de yapabileceği kan testi aparatları bulunmaktadır.
2.BİOPSİ: Hastanede sağlık uzmanın küçük bir doku alınarak belirlenebilir.
HANGİ YİYEYECEKLER YOĞUN GLUTEN İÇERİR?
En yoğun olanları;
- Buğday
- Çavdar
- Arpa
- Ekmek
- Makarna
- Hububat
- Bira
- Kek, kurabiye, hamurişleri
Doğal olarak gluten içermeyen birkaç tahil ve tohumlar vardır; Mısır, pirinç ,karabuğday,Kinoa, keten olarak belirtilebilir.
- Gluten alerjisi olduğu tespit edilen kişiler gluten içeren her tür gıdadan kesinlikle uzak durmalıdır. Alternatif glutensiz ürünler tercih etmelidir.
